Projekt współpracy z udziałem firm BASF, Krones, SÜDPACK i TOMRA wykazał teraz, że możliwe jest rozdzielenie wielowarstwowych opakowań PET/PE na poszczególne elementy i zawrócenie ich do obiegu materiałów jako surowców. Podczas pierwszej próby przemysłowej przeprowadzonej w zakładzie pilotażowym Krones we Flensburgu partnerzy byli w stanie całkowicie oddzielić aż 69 procent komponentów PET/PE i częściowo oddzielić kolejne dwanaście procent. Podejście to jest wyjątkowe, ponieważ wykorzystuje istniejącą infrastrukturę wyłącznie do recyklingu opakowań wielowarstwowych.
Podstawa sukcesu: partnerstwo obejmujące wszystkich członków łańcucha wartości dodanej
O sukcesie zespołu projektowego zadecydowały wspólne wysiłki partnerów BASF, Krones, SÜDPACK i TOMRA. Firmy połączyły swoje know-how w celu zamknięcia pętli.
Pierwsza faza projektu została zainicjowana na początku 2021 r., kiedy firma TOMRA przeprowadziła pierwsze próby sortowania z wykorzystaniem tacek PET/PE. Tace te zostały wyprodukowane przez firmę SÜDPACK przy użyciu „kleju rozdzielającego” opracowanego przez firmę BASF. SÜDPACK, wiodący producent wysokowydajnych folii do pakowania produktów spożywczych, niespożywczych i medycznych, zobowiązał się do zostania firmą zero waste. „Naszym wkładem w projekt współpracy było nasze wieloletnie doświadczenie w laminowaniu. Korzystając z naszego specjalistycznego know-how w zakresie laminowania na bazie wody, byliśmy w stanie opracować wielowarstwowe folie, które można rozdzielić przez mycie na gorąco” – mówi Carolin Grimbacher, partner zarządzający w firmie SÜDPACK, która jest również odpowiedzialna za badania i rozwój.
Aby zamknąć obieg materiałów, wielowarstwowe folie nadające się do recyklingu muszą najpierw zostać wyselekcjonowane ze strumienia odpadów. Głównym wyznacznikiem sukcesu tego etapu była zdolność technologii AUTOSORT TM firmy TOMRA do oddzielania tacek PET/PE nadających się do recyklingu od tacek nienadających się do recyklingu. „Umożliwiła to nasza technologia NIR, ponieważ jest w stanie wykryć wielowarstwowe tace PET zawierające klej firmy BASF. Dzięki temu możliwe jest oddzielenie tacek od strumienia odpadów i dodanie ich do surowców wtórnych”, wyjaśnia David Rüßmann, kierownik ds. projektów specjalnych.
Krones, firma zajmująca się m.in. opracowywaniem systemów recyklingu tworzyw sztucznych, dołączyła do zespołu projektowego w lipcu 2022 roku. W jednym z pilotażowych zakładów firmy przeprowadzono próby sprawdzające, czy możliwe jest oddzielenie laminowanych folii PET/PE na ich pojedyncze warstwy na skalę przemysłową. Z powodzeniem zastosowano standardowy proces mycia na gorąco, powszechnie stosowany w recyklingu PET, w wyniku czego oddzielone PET i PE można ponownie wykorzystać jako monomateriały. „W naszym zakładzie udowodniliśmy, że rozwarstwianie folii wielowarstwowych działa. Jednak separację folii można jeszcze poprawić, optymalizując poszczególne parametry procesu, a także na przykład wielkość cząstek płatków” — wyjaśnia Thore Lucks, szef działu technologii recyklingu rozwiązań w firmie Krones.
Proces rozdzielania składników folii PET i PE opiera się na specjalnie opracowanych do tego celu klejach. Kleje te są stosowane podczas laminowania folii wielowarstwowych do łączenia różnych materiałów funkcjonalnych. Klej do laminowania musi mieć najlepszą możliwą siłę klejenia, gdy jest to wymagane, ale nadal umożliwia łatwe oddzielenie dwóch folii, gdy przychodzi czas na recykling. „Nasz wodny klej Epotal dał już bardzo dobre wyniki podczas rozdzielania opakowań wielowarstwowych w laboratorium. Uważamy za ogromny sukces, że udało nam się całkowicie oddzielić 69 procent opakowań podczas naszej pierwszej próby przemysłowej. Jesteśmy przekonani, że będziemy w stanie jeszcze bardziej zwiększyć tę liczbę, optymalizując nasz klej i metody jego usuwania” — stwierdza Kresimir Cule, Commercial Marketing Industrial Adhesives, BASF SE.
Perspektywy: Dalszy rozwój stosowanego kleju do laminowania
Projekt jest nadal w toku. Dostosowując różne parametry procesu recyklingu i dalej udoskonalając stosowany klej do laminowania, partnerzy projektu dostrzegają dodatkowe możliwości poprawy wskaźnika recyklingu tworzyw sztucznych. Jakość materiałów pochodzących z recyklingu jest głównym celem. Celem jest również możliwość ponownego wykorzystania PET do produkcji opakowań do żywności, natomiast frakcja PE będzie wykorzystywana jako surowiec do produkcji nowych opakowań dla przemysłu niespożywczego. Badania na ten temat zostaną przeprowadzone wkrótce.
