Organizacje środowiskowe zarzucają hiszpańskiej państwowej korporacji Ecoembes, odpowiedzialnej za selektywną zbiórkę napojowych butelek z tworzyw - znaczne zawyżanie poziomu zbiórki. Ecoembes twierdziło, że w roku 2021 poziom zbiórki wyniósł 71%. Tymczasem śledztwo Zero Waste Europe i Zero Waste Alliance wskazuje, że poziom ten wyniósł 36%. Ta niezgodność pokazuje nie tylko olbrzymi rozziew pomiędzy statystykami państwowymi a realnym poziomem zbiórki i recyklingu (żeby wszystko się zgadzało, fikcyjnie zebrane butelki musiały zostać poddane fikcyjnemu recyklingowi), ale także ma inne znaczenie: otóż, dyrektywa SUP zakłada, iż jeśli poziom zbiórki jest niższy niż 70%, kraj UE powinien natychmiast wprowadzić system kaucyjny (DRS). Taką konieczność zakłada także lokalna hiszpańska ustawa o odpadach.
Śledczy z organizacji środowiskowych twierdzą, iż Hiszpania nie jest żadnym wyjątkiem i takie praktyki manipulacyjne mają miejsce w wielu innych krajach UE. Są wręcz unijnym "paradygmatem", czy też "wzorcem".
Badanie hiszpańskiego rynku pod tytułem „Analiza poziomu selektywnej zbiórki plastikowych butelek po napojach o pojemności do trzech litrów w Hiszpanii” przeprowadziła firma doradcza Eunomia. Formułuje trzy wnioski: nieprzejrzystość danych dotyczących odpadów opakowaniowych w Hiszpanii; brak solidnej metodologii śledzenia przez Ministerstwo kluczowych momentów prawnych w zakresie zbiórki plastikowych butelek; i niespójności w danych dotyczących branży napojów.
Joan Marc Simon, założycielka Zero Waste Europe, wyraziła zaniepokojenie alarmującym brakiem danych na temat recyklingu opakowań, stwierdzając: „Gdyby osiągnięto wskaźniki recyklingu, miałoby to charakter transformacyjny. Jednak ciągła manipulacja danymi w branży utrudnia przyjęcie polityki zerowej ilości odpadów. Dlatego nie pozostaje nam nic innego, jak tylko przedstawić te dowody Komisji Europejskiej, wzywając Eurostat do odrzucenia tych sfabrykowanych danych, które utrudniają postęp”.
Chris Sherrington, przedstawiciel Eunomii, mówi: „Danym na temat selektywnej zbiórki i recyklingu w Hiszpanii brakuje przejrzystości i neutralności. Nasze ustalenia ujawniają znaczne niespójności zarówno w danych, jak i w metodologiach stosowanych przez branżę do fałszywego twierdzenia o zgodności z celami”.
Państwa członkowskie UE mają obowiązek zgłosić wkrótce wstępne dane dotyczące selektywnej zbiórki plastikowych butelek po napojach w 2022 r.
