Jedną z niewielu skutecznych dźwigni łagodzenia tego poważnego problemu w zakresie zrównoważonego rozwoju jest recykling tworzyw sztucznych. Recykling zmniejsza obciążenie środowiska, ale także stopniowo zmniejsza zapotrzebowanie na nowe, pierwotne materiały. Mimo że recykling istnieje już od dawna, nadal faktem jest, że jedynie około 12% światowych odpadów z tworzyw sztucznych faktycznie poddaje się recyklingowi.
Aby walczyć z alarmującym tempem globalnego ocieplenia i uwzględnić rosnącą świadomość konsumentów, rządy zaostrzają swoje regulacje, mimo że gracze w niektórych kluczowych branżach (takich jak FCMG) dobrowolnie dokonują samoregulacji. Oczekuje się, że w wyniku tych środków globalny udział recyklingu do 2030 r. niemal się podwoi, do 20%, a do 2050 r. wzrośnie aż do 45%. Ponieważ w przyszłości w obiegu będzie więcej tworzyw sztucznych, przewiduje się, że odpady z tworzyw sztucznych zostaną wprowadzone do łańcucha recyklingu wzrośnie z 44 MT w 2023 r. do 85 MT w 2030 r. i 230 MT w 2050 r. – co daje złożoną roczną stopę wzrostu wynoszącą prawie 6% w latach 2023–2050. Wzrost wolumenu będzie szybszy w regionie APAC i Ameryki Północnej niż w Europie, choć gospodarki rozwijające się odnotowują także dynamiczny wzrost, a prym wiodą kraje afrykańskie.
Te prognozy dotyczące przetwarzania odpadów z tworzyw sztucznych do recyklingu otworzą ogromne możliwości dostawcom, którzy mogą zapewnić odpowiednie technologie recyklingu i powiązany sprzęt.
Recykling chemiczny to jedna z trzech podstawowych kategorii technologii stosowanych obecnie w celu ponownego wykorzystania i recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych. Trzy technologie to:
- Zastosowania typu Waste-to-X
w których ponownie wykorzystuje się odpady z tworzyw sztucznych jako materiał wypełniający prasowany i formowany razem ze spoiwami w celu produkcji wszystkiego, od materiałów budowlanych po meble. Technologie te odpowiadają obecnie za około 20% zainstalowanych światowych zdolności w zakresie recyklingu tworzyw sztucznych i są szczególnie powszechne w krajach rozwijających się. - Recykling mechaniczny
Szczególnie dobrze nadaje się do wstępnie posortowanych odpadów z tworzyw sztywnych i elastycznych o ograniczonym zanieczyszczeniu. Recykling mechaniczny, dobrze ugruntowany w krajach rozwiniętych, może być ekonomicznie stosowany zarówno w małych, jak i dużych zakładach i obecnie zapewnia około 75% globalnych zdolności recyklingu. - Recykling chemiczny
Ma tę zaletę, że może przetwarzać większość rodzajów tworzyw sztucznych (z wyjątkiem PVC), a niektóre nawet nadają się do recyklingu silnie zanieczyszczonych odpadów. Dostarcza także wysokiej jakości recyklaty. Obecnie przetwarza się jedynie około 3% całkowitego światowego recyklingu tworzyw sztucznych, jednak technologia ta nadal stoi przed wieloma poważnymi wyzwaniami:
- Na kilotonę materiału wejściowego nakłady inwestycyjne potrzebne w przypadku tej „technologii procesowej” są około czterokrotnie większe niż w przypadku recyklingu mechanicznego.
- Niższe uzyski (50–60 %) w porównaniu z recyklingiem mechanicznym (70 %) oznaczają, że recykling chemiczny musi być wdrażany na dużą skalę, jeśli ma być ekonomicznie opłacalny. Dlatego też pierwsze zakłady recyklingu chemicznego na skalę przemysłową zaprojektowano dla ilości wsadu odpadów na poziomie 50-100 tys. ton odpadów z tworzyw sztucznych. Większe systemy, które są obecnie planowane, wymagają zatem takich ilości odpadów, które są dostępne tylko na bardzo gęsto zaludnionych obszarach.
- Procesy recyklingu chemicznego (zwłaszcza piroliza) są energochłonne i generują znaczną emisję gazów cieplarnianych (GHG). Ponadto konieczność transportu surowców odpadowych na większe odległości w celu zapewnienia niezbędnych ilości wejściowych do instalacji zwiększa ogólny ślad GHG tej technologii.
- Prawie 60% wszystkich odpadów z tworzyw sztucznych na świecie składa się ze sztywnych tworzyw sztucznych, które zazwyczaj można poddać recyklingowi w bardziej ekonomiczny sposób za pomocą środków mechanicznych. Należy jednak wziąć pod uwagę, że plastyfikatory i dodatki nie są usuwane, co negatywnie wpływa na jakość.
-
Z drugiej strony recykling chemiczny zapewnia wysokiej jakości materiały wyjściowe z surowców, których nie można przetwarzać metodami mechanicznymi. Pomaga także producentom w zastępowaniu materiałów pierwotnych, które podlegałyby opłatom w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS).
Co ważne, pod względem regulacyjnym materiały wyjściowe z recyklingu chemicznego zostaną wkrótce uznane za „recyklaty” w UE i innych miejscach, co jeszcze bardziej toruje drogę recyklingowi chemicznemu jako technologii niezbędnej w zwalczaniu odpadów z tworzyw sztucznych.
W świetle powyższego przewiduje się, że globalna zdolność produkcyjna (wsadowa) zakładów do recyklingu tworzyw sztucznych wzrośnie z 63 MT w 2023 r. do 115 MT w 2030 r. i 290 MT w 2050 r. Ponieważ całkowita moc przerobowa wzrośnie o ponad 400%, recykling chemiczny powinien odnotować wzrost udziału w tym rynku z około 2 MT w 2023 r. do 20 MT w 2030 r. i 70 MT w 2050 r. Średnie roczne tempo wzrostu mocy instalacji powinno zatem wynosić około 35% do 2030 r., a następnie spaść z powrotem do 7% w 2030 r. i 2050. Innymi słowy, udział recyklingu chemicznego w globalnej zdolności przyjmowania odpadów powinien wzrosnąć z około 3% obecnie do prawie 25% w 2050 r.
