W jednym z raportów wskazano szereg problemów w funkcjonowaniu punktów recyklingu, w tym całkowity brak kontroli nad tym, co dzieje się z odpadami podlegającymi zbiórce.
Dochodzenie UE, prowadzone przez Europejską Prokuraturę, jest odpowiedzią na długotrwałe problemy Grecji z wdrażaniem unijnych przepisów dotyczących gospodarowania odpadami, w wyniku których na ten śródziemnomorski kraj nałożono ogromne grzywny.
Projekt, o którym mowa, to zestaw „centrów recyklingu” lub kiosków zbudowanych przez grecką firmę recyklingową TEXAN i rozmieszczonych w regionach Attyki, Peloponezu i Krety. Mieszkańcy mogą odzyskać pieniądze za recykling plastikowych, metalowych i szklanych przedmiotów w tych kioskach, które nie są opakowaniami.
Greckie centra recyklingu
„EDSNA [organizacja zajmująca się gospodarką odpadami w Attyce] nie przekazała żadnych informacji na temat tego, co dzieje się z odpadami po ich zebraniu, poza raportem dotyczącym ich umieszczenia w obiekcie do składowania odpadów w roku 2023” – czytamy w raporcie.
Jak twierdzi urzędnik zaznajomiony ze sprawą, dochodzenie EPPO opiera się na ustaleniach zawartych w sprawozdaniach komisji audytowej oraz innych dokumentach. Projekt o wartości 220 milionów euro był współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Programu Operacyjnego.
W 2023 r. komisja audytu finansowego nałożyła na EDSNA karę w wysokości 2,9 mln euro po stwierdzeniu „poważnych nieprawidłowości” w kontrakcie kupna przyznanym firmie TEXAN. Firma wygrała przetarg na projekt, mimo że sugerowała, że kioski będą około pięć razy droższe, niż mogłoby to wynikać z cen rynkowych.
„Nie można potwierdzić, czy EDSNA zbadała, jaki byłby rozsądny budżet dla centrów recyklingu, biorąc pod uwagę, że przeprowadzone i powoływane przez nią badania rynku nie dotyczyły co najmniej dwóch niezależnych [firm], lecz dwóch [firm] o wspólnych interesach i bliskich relacjach oraz powiązaniach, które następnie, złożyły jedyną ofertę w przedmiotowym przetargu i wygrały kontrakt” – napisano w oddzielnym raporcie, według doniesień lokalnych mediów w tamtym czasie.
Jak podano w raporcie, po drugim audycie, zakończonym w lipcu i po raz pierwszy ujawnionym przez grecką gazetę Kathimerini, nałożono drugą karę pieniężną w wysokości 3 mln euro, co stanowi połowę kwoty środków UE przeznaczonych na centra recyklingu w trzech regionach.
Słabe wyniki Grecji w zakresie recyklingu i przestrzegania przepisów UE dotyczących odpadów są powszechnie znane. Według danych Europejskiego Urzędu Statystycznego Eurostat z 2022 r. wskaźnik recyklingu odpadów komunalnych w Grecji wyniósł około 17 procent, podczas gdy średnia UE wyniosła 49 procent.
Grecja jest również na dobrej drodze do niewywiązania się z obowiązku recyklingu 55% odpadów komunalnych i 65% odpadów opakowaniowych w tym roku, stwierdziła Komisja Europejska w swoim przeglądzie wdrażania polityki ochrony środowiska do 2025 roku . W przeglądzie stwierdzono, że kraj ten „znacznie nie zrealizował celu na 2020 rok, zakładającego recykling 50% odpadów komunalnych”.
W UE Grecja jest jednym z pięciu państw członkowskich, które płacą grzywny za nieprzestrzeganie polityki ochrony środowiska. Jak wynika z raportu, do tej pory kraj ten wysłał do Brukseli około 230 milionów euro na zadośćuczynienie za te naruszenia.
Spośród 19 otwartych spraw o naruszenie przepisów dotyczących ochrony środowiska przeciwko Grecji, sześć dotyczy gospodarki odpadami, od nielegalnego składowania odpadów po niewłaściwe stosowanie przepisów dotyczących odpadów opakowaniowych. Lokalne organizacje pozarządowe wielokrotnie ostrzegały przed systemowymi zaburzeniami w tym sektorze.
